GEN TEKNOLOJİLERİ

NEDİR?

 Günümüzde yaşanan bilim ve teknik alanındaki teknolojik gelişmeler en çok hizmet alanlarında insanların kullanımına sunulmaktadır. Bu hizmet alanlarının başında da sağlık gelmektedir. Sağlık hizmetlerinde teknolojinin kullanımının artmasıyla birlikte insan ömrü uzamaya başlamıştır.

Biyoteknoloji ve gen teknolojisi sağlık alanında spesifik olarak uygulanan ve geliştirilen teknolojiler arasındadır. Gen teknolojisi, canlıların genetik havuzlarında ve gen varyasyonlarında yapılan değişiklikler sonucunda tadil, tamir, tedavi ve teşhis alanlarında kullanılan bir teknolojidir.

GEN NEDİR?

Genler, genom içindeki küçük DNA bölümleridir ve protein kodlarlar. Organizmanın bireysel özelliklerine ilişkin yönergeleri içerirler; saç ve göz rengi gibi.

1. Bir gen, belli bir molekül (çoğu zaman bir protein) üretimi için gereken yönergeleri içeren ufak bir DNA bölümüdür. 
2. Genlerin amacı, bilgi depolamaktır. 
3. Her bir gen, bir organizmaya gereken belirli proteinlerin inşası için gereken bilgiyi taşır. 
4. İnsan genomundaki protein kodlayan gen sayısı 20.687 tanedir. 
5. Genler, allel adı verilen alternatif formlarda bulunabilirler.
6. İnsanlarda, belirli genlerin allelleri çift olarak bulunur; her biri bir kromozomdadır (23 çift kromozomumuz vardır). Eğer bir genin allelleri aynı ise organizmanın bu gen için homozigot olduğu söylenir. Eğer alleller farklı ise organizmanın ilgili gen için heterozigot olduğu söylenir.
7. Bireyin fenotipi, sahip olduğu allellerin kombinasyonu tarafından belirlenir. Allellerin ilgili olduğu özellikler baskın veya çekinik olabilir.

 Gen teknolojisinin kullanım alanları şu şekildedir:

1. Çeşitli bakteri ve mikroskobik canlılar üzerinde kullanılarak sonuçları saptanır.
2. Çaresi olmayan hastalıkların iyileştirilmesi için çeşitli canlılar üzerinde kullanılır.
3. Tarımda ilaçlama ve aşılamada kullanılır.
4. Gen teknolojisi, iyileştirme amaçlı kullanılır.
5. Kalıtsal hastalıkların tedavi edilmesinde kullanılır.